Naučnici razvili model za predviđanje epidemija?
Opisujući model kao "veliki korak u razumijevanju bolesti koje se prenose sa životinja na ljude", naučnici ističu da im može pomoći u odbrani od epidemija.
- Naš model može da pomogne donosiocima odluka da procijene mogući uticaj na epidemije izazvane zoonozama od strane bilo kakvih intervencija ili promjena u unutrašnjim ili spoljnim politikama vlada - otkrila je Kejt DŽouns, profesorka koja predvodi studiju Univerziteta u Londonu, na odjeljenju koje se bavi genetikom, evolucijom i životnom sredinom.
Model takođe ima potencijal da u isto vrijeme predvidi uticaj globalnih promjena na mnoge bolesti, dodala je DŽounsova.
Oko 60 do 75 odsto zaraznih bolesti u razvoju su zoonoze, gdje bolesti sa životinja prelaze na ljude. Slijepi miševi su poznati po tome što nose mnoge opasne viruse.
Ebola i virus zika nastali su kod divljih životinja, poput mnogih drugih, uključujući groznicu doline Rift i groznicu lasa, koje utiču na živote hiljade ljudi i čije se širenje predviđa zajedno sa promjenama životne sredine.
Tim profesorke DŽouns je koristio 408 poznatih lokacija gdje je izbila groznica lasa u Zapadnoj Africi između 1967. i 2012. godine, kao i promjene u korišćenju zemljišta i prinosa, temperatura i padavina, ponašanja i dostupnosti zdravstvene zaštite.
Takođe su identifikovali podvrstu pacova Mastomys natalensis koji na ljude prenosi virus lasa kako bi mapirali lokaciju pacova.
Model je zatim razvijen korišćenjem tih informacija zajedno sa prognozama klimatskih promjena, sa gustinom naseljenosti i promjenama u korišćenju zemljišta.
- To nam omogućava da izračunamo koliko često ljudi dolaze u kontakt sa životinjama koje nose bolesti i količinu rizika da se virus prenese - otkrio je Dejvid Reding, jedan od vođa studije.
Tim je testirao novi model koristeći groznicu lasa, bolest koja je endemska širom zapadne Afrike i izazvana virusom koji prenose pacovi. Kao ebola, lasa izaziva hemoragijske groznice i može biti fatalna.
Studija, objavljena u časopisu Methods in Ecology and Evolution, testirala je model sa groznicom lasa i otkrila da će se broj zaraženih udvostručiti na brojku od 406.000 do 2070. godine sa sadašnjih 195.000 zaraženih – usljed klimatskih promjena i rastuće ljudske populacije.