Disajni putevi se sužavaju od zagađenja
Čim zahladi, češće su bolesti disajnih organa, jer ovakvo vrijeme pogoduje virusima koji napadaju organe za disanje, ali i dodatno otežavaju hronična stanja respiratornog sistema, kao što je hronična opstruktivna bolest pluća (HOBP). Tegobe su izraženije ukoliko je prisutno i povećano aerozagađenje, izloženost raznim gasovima, česticama ili iritansima, i naravno - kod pušača.
Broj oboljelih od HOBP je u stalnom porastu, upozorili su stručnjaci povodom obilježavanja Svjetskog dana borbe protiv ove bolesti. Suženje disajnih puteva karakteristično za HOBP ne može da se popravi i eliminiše, pa bolest stalno napreduje.
Procjene Svjetske zdravstvene organizacije su da od HOBP boluje oko 250 miliona ljudi u svijetu. Godišnje više od tri miliona umre zbog posljedica ove bolesti, i to je jedini od šest vodećih uzroka smrtnosti u svijetu koji od 1970. godine ima konstantan porast.
- HOBP je, uglavnom, bolest stanovništva od 35 do 40 godina - kaže dr sc. med. Dejan Dimić, pneumoftiziolog.
- U našoj zemlji procjenjuje se da 10 odsto svih osoba starijih od 40 godina ima HOBP. Dijagnoza je postavljena kod 320.000 ljudi, ali se pretpostavlja da još oko 520.000 ima HOBP, ali nisu verifikovani - dodaje dr Dimić.
Na nastanak HOBP utiču pušenje, aktivno i pasivno, aerozagađenje, urođeni nedostatak određenih plućnih enzima, genetska predispozicija, pol (više pogađa muškarce, ali raste i broj oboljelih ženskog pola), godine starosti, česte infekcije u djetinjstvu, niska tjelesna težina na rođenju. Najvažnije je da se bolest otkrije u ranom stadijumu, kada je i uspjeh liječenja veći.
- Osobe starije od 35 ili 40 godina, pogotovo ako su pušači ili su izloženi nekim faktorima rizika, kašlju, iskašljavaju, imaju epizode gubitka daha, otežanog disanja, brzo se zamaraju i često osjećaju malaksalost, trebalo bi da se jave na pregled kod pulmologa. "Zlatni standard" za postavljanje dijagnoze je spirometrija, odnosno ispitivanje plućne funkcije. Ukoliko su dobijeni parametri smanjeni, radi se bronhodilatacijski test, a na osnovu tih rezultata utvrđujemo da li osoba ima HOBP, astmu ili bronhitis. Ovaj test nam pomaže i da odredimo stadijum bolesti, na osnovu koga određujemo liječenje - ističe dr Dimić.
Јedna studija je pokazala da čak 75 odsto oboljelih u teškom i veoma teškom stadijumu HOBP, oba pola, ima između šest i 15 pridruženih bolesti.
Ublažavanje tegoba
- Liječenjem ublažavamo tegobe, ali ne možemo uvijek da ih potpuno uklonimo - napominje dr Dimić. - Oboljelima povećavamo toleranciju na napor, poboljšavamo kvalitet života i opšti zdravstveni status, ali i usporavamo progresiju bolesti. Lijekovi koji se najviše primjenjuju su dugodjelujući bronhodilatatori, i oni se inhaliraju. Obavezan je prestanak pušenja, izbjegavanje faktora rizika, i izlaganja iritansima, obavezna vakcinacija protiv gripa, ali i pneumokoka. Ishrana bogata mineralima i vitaminima, plućna rehabilitacija, vježbe disanja za ojačanje plućne muskulature, pravilo iskašljavanje i dobra hidratacija su najvažniji za razređivanje sekreta.