Anemične osobe sklonije infekcijama

Podaci Svjetske zdravstvene organizacije pokazuju da oko 40 odsto stanovništva na planeti ispoljava simptome anemije, uzrokovane nedostatkom gvožđa. Najugroženije su žene za vrijeme menstrualnog ciklusa, trudnice u drugoj polovini trudnoće, školska i predškolska djeca.

Stručnjaci upozoravaju da je adolescencija naročito kritičan period za balans gvožđa, jer se više troši zbog povećanja mišićne mase kod oba pola, i zbog menstrualnih krvarenja kod djevojčica. Potrebe za gvožđem u ovom periodu su do 18 mg dnevno. Optimalnom ishranom se obezbjeđuje oko šest mg gvožđa na 1.000 kalorija, a lošim izborom namirnica lako može da nastane anemija izazvana nedostatkom gvožđa.

- Prvi simptomi malokrvnosti najčešće su slabost, umor, malaksalost - kaže primarijus dr Nevenka Dimitrijević, specijalista opšte medicine. - Kako bolest napreduje, mogu da se javljaju i vrtoglavica, bljedilo, glavobolja, titranje pred očima, bolovi u mišićima i otoci na nogama u večernjim satima, naročito kod osoba koje tokom dana duže stoje - dodaje ona.

Kod tinejdžerki može da se javi prestanak menstrualnog krvarenja, a uočeno je i da su anemična djeca niža od svojih vršnjaka. Ukoliko anemija nastane naglo, kao pri krvarenju, kliničkom slikom dominiraju znaci šoka i srčane insuficijencije.

Anemija mora da se liječi, naglašavaju ljekari, jer ako nema dovoljno gvožđa, kiseonik ne stiže do ćelija.

- Gvožđe je neophodno za izgradnju hemoglobina, a kada ga ima manje, slabija je apsorpcija i drugih minerala i elemenata u krvi, što može da dovede do veće osjetljivosti na infekcije - objašnjava dr Dimitrijević.

U najvećem broju slučajeva anemija može da se spriječi pravilnim izborom namirnica. Gvožđe se najbolje resorbuje iz hema porijeklom iz hemoglobina i mioglobina mesa, a postoje minimalne razlike u količini gvožđa između bijelog mesa, ribe, različitih vrsta crvenog mesa i iznutrica. Osim toga, gvožđe iz hema pospješuje resorpciju gvožđa iz drugih izvora. Neke aminokiseline, vitamin C, fruktoza, kao i laktati, piruvati i sukcinat povećavaju apsorpciju gvožđa.

Iako u povrću ima dosta gvožđa, loše se apsorbuje, jer ovaj proces ometaju oksalati, fosfati i polifenoli, a u žitaricama fitati, koji sa gvožđem stvaraju nerastvorljive komplekse. Zbog toga se gvožđe bolje resorbuje iz jaja, nego iz povrća. Tanin iz čaja ima negativan učinak na apsorpciju gvožđa. Takođe i kalcijum, karbonati i fosfati iz mlijeka i mliječnih proizvoda ometaju apsorpciju gvožđa.

Idealna kombinacija namirnica koja pospješuje resorpciju gvožđa sadrži meso, kuvano povrće i salatu. Međutim, uz takav obrok ne treba piti mlijeko, jogurt ili čaj.