latinica  ћирилица
ETNO-GRUPA "IVA" | 25/02/2015 | 10:42

Novi spot etno grupe "Iva" iz Doboja

"Ne dodole! Teranje kiše" Nedjelja, 1. mart, odmah nakon Dnevnika 2

Protekla 2014. godina, bila je jubilarna za etno grupu „Iva“. Povodom obilježavanja deset godina rada, ansambl je imao velike planove. Međutim, katastrofalne majske poplave u Republici Srpskoj nisu mimoišle grad Doboj, a time ni etno grupu „Iva“. Nastradali ljudi, domaćinstva, privreda, ali i kompletna „Ivina“ muzička oprema i atmosfera u gradu, uticali su na daljnji rad ove grupe. Ipak, sa vjerom i nadom opstaje i nastavlja dalje na svom umjetničkom putu. Već u avgustu na glavnom trgu u Doboju, „Iva“ je održala cjelovečernji humanitarni koncert posvećen građanima Doboja, i uspjela da realizuje svoj projekat pod nazivom „Etno fjužn prelo – Doboj 2014“.

Povodom ovog događaja, prof. Saša Pavlović stvorio je novu kompoziciju posvećenu stradalom Doboju, ali i drugim mjestima u regionu, pod nazivom Ne dodole! Teranje kiše, koja je premijerno izvedena na navedenom „Prelu“.

Poslije koncertnog izvođenja, kompozicija dobija svoj studijski oblik, koji nastaje u Studiju „Paca“ u Smederevskoj Palanci i Studiju „Oksigen“ u Banjaluci. Aranžman su uradili prof. Saša Pavlović i Miodrag Milekić – Paca.

Scenario za muzički spot „Ne dodole! Teranje kiše“ i režiju potpisuje tandem Žarko Kalaba (RTRS) i prof. Pavlović. Montaža Žarko Kalba. Kamermani, Dejan Grujčić, Goran Јovanović i Dragan Gajanović.

Snimanje je trajalo dva dana i realizovano je na dvije lokacije (Djevojački most i Konjički klub „Čokorska polja“).

Izdavač je Muzička produkcija Radio Televizije Republike Srpske. Na ovom mjestu ističemo da je RTRS izdao do sada već tri muzička spota etno grupe „Iva“, za pjesme: „Dobro došo' Hriste“ „Trilogija“ i „Snijeg pade“.

U realizaciji snimanja spota pomogli su, na prvom mestu, Akademija umjetnosti Univerziteta u Banjaluci, Radio Televizija Republike Srpske, Elta televizija, Srpsko pjevačko društvo „Iva“ i Opština Doboj.

Emitovanje spota ima i svoju humanitarnu ulogu. Etno grupa „Iva“ aktivirala je humanitarni broj 1458, putem kojeg će građani svojim pozivom, tokom marta, moći da doniraju 1 KM, i time pomognu u obnovi jednog od hramova kulture u Republici Srpskoj, Centra za kulturu i obrazovanje u Doboju. Akcija se sprovodi pod sloganom „Upalimo svjetla u Centru za kulturu i obrazovanje Doboj“.

Siže muzičkog spota: Dodola ili Perperuna, je biće slovenske mitologije koje predstavlja boginju kiše, i vezuje se za vrhovnog staroslovenskog boga groma Peruna, kao njegova žena. Takođe, dodole u narodnoj tradiciji predstavljaju djevojke maskirane u lišće i granje koje su izvodile dodolski ritual. Perun je bio borac protiv suša. Perun kažnjava krivokletnike i sve ljude koji su zli. Hristijanizacijom Srba, Peruna zamjenjuje sveti Ilija. U Gnjilanima postoji i pjesma u kojoj narod kombinuje staroslavenskog Boga (paganstvo) i svetog Iliju (hrišćanstvo).

I u pjesmi „Ne dodole! Teranje kiše“ etno grupe „Iva“, prožimaju se elementi hrišćanstava i paganstva. Na samom početku čuje se grom koju kao opomenu narodu šalje Perun, odnosno sv.Ilija i vidi se žena u Ozrenskoj nošnji, koja se moli i intuitivno osjeća dolazak neke nepogode. Udaranje u klepalo predstavlja pozivanje vjernika na molitvu i bogosluženje, nakon čega slijedi čitanje Molebana za prestanak kiše: „Neka nas silna voda ne poplavi, Gospode; i nemoj zemlji naškoditi i nas ljude Tvoje glađu umoriti; nego kao Dobar zaustavi silnu kišu i kao Moćan naredi suncu da sine na zemlji, usrdno Ti se molimo, Care Presveti, usliši i pomiluj. “

Na mjestima u tekstu gdje se spominje Bog, (Molimo se višnjem Bogu), misli se na oca Isusa Hrista, dok kroz pripjev „oj dodo, dodole“, autor kompozicije kori dodolu tj. dodole, djevojke (narod) koje su se okrenule „idolopoklonstvu“ tj. drugim „vrijednostima“ koje nosi savremeno društvo i savremeni život u kome preovlađuje forma, a ne suština. U odnosu na originalni tekst, jasno je da je autor izvršio korekcije i napravio antidodolsku pjesmu, koja ne priziva, već „tjera„ kišu.

U spotu su prikazane dvije porodice, jedna iz Republike Srpske, a druga iz Srbije, aludirajući na dva najviše stradala grada u majskim poplavama, Doboj i Obrenovac. Muškarci sklanjaju svoje porodice i odlaze da traže dodolu. U međuvremenu, dodola, moleći se pogrešnim idolima i vrijednostima, priziva „ljutu“ kišu koja plavi naša polja, o čemu svjedoče zastrašujući i potresni arhivski snimci poplavljenog Doboja.

Na kraju spota, muškarci pronalaze dodolu i odvode je u crkvu, gdje nastaje preobraženje i vraćanje svojoj tradiciji i vjeri. Posmatrano sa stanovišta muzičke umjetnosti, na samom kraju kompozicije prisutan je raspad motiva (oj dodo, dodole) koji vodi do završetka na srpskoj disonantnoj tonici i udarca zvona, koje simbolizuje spasenje, vjeru, ljubav i nadu u budući život.

 

 

 

Božica Mirković